No er vi komne til det siste blogginnlegget i dette semesteret, og det er ganske utruleg kor fort tida har gått!
Då eg byrja på HSH i haust var blogging ganske ukjent for meg. I byrjinga kvidde eg meg litt til det, men når eg ser tilbake på det, så ser eg at det har vore veldig lærerikt for meg. Det set krav til at du må setja deg inn i det nye stoffet vi lærer kvar einaste veke. Til tider har denne blogginga vore litt stressande, spesielt når det har kome i tillegg til mykje anna som skal gjerast. Det er også ganske tidkrevjande, men uansett så tykkjer eg det er ein metode som fungerer godt for meg, då eg jobbar best når eg har litt press på meg. I bloggen får eg formulere det nye lærestoffet med eigne ord, og det er då eg hugsar det best.
Det har også vore svært lærerikt for meg å lesa andre bloggar. Lærestoffet blir forklart på ulike måtar, og når eg les bloggar til andre så hender det at eg plutseleg ser noko på ein heilt anna måte enn eg gjorde tidlegare.
Eg vil ønskja dåke alle ei god jul og eit godt nyttår=)
mandag 29. desember 2008
søndag 30. november 2008
Ulike typar intelligensar
I pedagogikken denne veka har eg lært om intelligensteori og læringsstilar. Eg har tenkt ein del på dette emnet, kva er eigentleg intelligens? Kven er det som har rett til å bestemme at ein suksessfull advokat er meir intelligent enn ein kunstnar som lever av å selje eit bilde i ny og ned? Det finnes mange eksempel på at det ikkje bare alltid er dei elevane som gjer det bra på skulen som lykkast her i livet. Ta for eksempel Albert Einstein. Han var ikkje akkurat noko skulegeni, i tillegg hadde han ADHD og vart rett og slett misforstått på skulen. Det finnes ikkje svar på kva som er intelligens. Vi menneske har mange ulike typar intelligensar, og heldigvis for det! Korleis hadde verden vår sett ut idag viss ikkje?
Howard Gardner er professor i pedagogikk og neurologi. Han har lenge forska på menneske sine intelligensar. Han hevdar at alle menneske er fødde med dei ulike typane intelligens, men dei blir utvikla ulikt ifrå person til person. Denne teorien kom han med på 80- talet, og det blir kalla multi- intelligensar (MI). Gardner seier at vi menneske har minst ti ulike typar intelligensar, og at dei er lokaliserte på bestemte stader i hjernen.
Her har eg repetert litt for meg sjølv, og skrive litt om 8 av dei ulike intelligensane.
1. Verbal- lingvistisk intelligens:
Det er evna til å lære seg munnlege og skriftlege språk, og evna til å bruke kunnskapen sin om språk for å oppnå noko.
2. Logisk- matematisk intelligens:
Evna til å gjere ein logisk analyse av problem, evne til å bruka matematiske utrekningar og til å gjere vitskapelege undersøkingar.
3. Musikalsk intelligens:
Evne til å uttrykkje seg musikalsk gjennom å meistra eit instrument
4. Spatial intelligens:
Evne til å sjå rimlege relasjonar, godt utvikla hos til dømes kunstnarar.
5. Kroppsleg eller kinestetisk intelligens:
Evne til å kontrollera kroppsrørsler, og til å bruka kroppen for å skapa noko eller løysa eit problem.
6. Interpersonleg intelligens:
Evne til å oppfatta andre menneske sine kjensler, følelsar og behov. Forstår ulike relasjonar mellom mennesker.
7. Intrapersonleg intelligens:
Ein person som har sjølvinnsikt, altså kjenner har seg sjølv og kan setja seg realistiske mål. Han har og innsikt i eigne kjensler og handlingar.
8. Natur- intelligens:
Evne til innsikt og kunnskap om den levande naturen, kjærleik til andre levande organismar.
Howard Gardner er professor i pedagogikk og neurologi. Han har lenge forska på menneske sine intelligensar. Han hevdar at alle menneske er fødde med dei ulike typane intelligens, men dei blir utvikla ulikt ifrå person til person. Denne teorien kom han med på 80- talet, og det blir kalla multi- intelligensar (MI). Gardner seier at vi menneske har minst ti ulike typar intelligensar, og at dei er lokaliserte på bestemte stader i hjernen.
Her har eg repetert litt for meg sjølv, og skrive litt om 8 av dei ulike intelligensane.
1. Verbal- lingvistisk intelligens:
Det er evna til å lære seg munnlege og skriftlege språk, og evna til å bruke kunnskapen sin om språk for å oppnå noko.
2. Logisk- matematisk intelligens:
Evna til å gjere ein logisk analyse av problem, evne til å bruka matematiske utrekningar og til å gjere vitskapelege undersøkingar.
3. Musikalsk intelligens:
Evne til å uttrykkje seg musikalsk gjennom å meistra eit instrument
4. Spatial intelligens:
Evne til å sjå rimlege relasjonar, godt utvikla hos til dømes kunstnarar.
5. Kroppsleg eller kinestetisk intelligens:
Evne til å kontrollera kroppsrørsler, og til å bruka kroppen for å skapa noko eller løysa eit problem.
6. Interpersonleg intelligens:
Evne til å oppfatta andre menneske sine kjensler, følelsar og behov. Forstår ulike relasjonar mellom mennesker.
7. Intrapersonleg intelligens:
Ein person som har sjølvinnsikt, altså kjenner har seg sjølv og kan setja seg realistiske mål. Han har og innsikt i eigne kjensler og handlingar.
8. Natur- intelligens:
Evne til innsikt og kunnskap om den levande naturen, kjærleik til andre levande organismar.
mandag 24. november 2008
Sosiokulturelle perspektiv
Denne veka har eg lært ein del om det sosiokulturelle synet på læring, og ein del om ein mann som heitte Lev Vygotskij. Det sosiokulturelle perspektivet tar utgangspunkt i at læring skjer som ein sosial og kulturell prosess, og ikkje individuelt. Det individuelle er eit resultat av sosialt samspel. Denne teorien fokuserer på elevens læring, men understrekar også kor viktig rolla læraren har som veileder og støtte.
Lev Vygotskij var ein pedagogisk tenkjar og psykolog. Han bygde opp ein psykologi på eit marxistisk grunnlag. Dei sosiokulturelle perspektiva vi har i dag byggjer mykje på Vygotskij sin psykologi.
Vygotskij meiner at språk er den viktigaste reiskapen som vi menneske har. Han seier at språket ikkje er noko vi eiger, men noko som samfunnet har skapt. Dette avgjer altså korleis vi ser på verden rundt oss. Språk fungerer både innover og utover, altså er det både internalisering og eksternalisering.
Internalisering: Det vil seia å ta noko til seg. Ein tilegnar seg noko ifrå omgivnadene, til dømes viss ein lærer seg eit nytt språk.
Eksternalisering: Det vil seie å gi noko frå seg. Ein gir frå seg tankar, følelsar, språk ein har inni seg, og deler det med omgivnadene.
Vygotskij meiner og at all utvikling og kunnskap først skjer sosialt, og så individuelt. Utviklinga skjer to gangar og på to plan, først ilag med andre, og så på eiga hand etterpå.
I dagens samfunn er dei sosiokulturelle perspektiva ganske aktuelle. Eg synes sjølv det er ein grei læringsteori, og synes det er viktig at elevane kjem fram i lyset. Eg synes ein bør gjere mest mogleg for å prøve å forstå elevane betre, og korleis dei tenkjer.
Lev Vygotskij var ein pedagogisk tenkjar og psykolog. Han bygde opp ein psykologi på eit marxistisk grunnlag. Dei sosiokulturelle perspektiva vi har i dag byggjer mykje på Vygotskij sin psykologi.
Vygotskij meiner at språk er den viktigaste reiskapen som vi menneske har. Han seier at språket ikkje er noko vi eiger, men noko som samfunnet har skapt. Dette avgjer altså korleis vi ser på verden rundt oss. Språk fungerer både innover og utover, altså er det både internalisering og eksternalisering.
Internalisering: Det vil seia å ta noko til seg. Ein tilegnar seg noko ifrå omgivnadene, til dømes viss ein lærer seg eit nytt språk.
Eksternalisering: Det vil seie å gi noko frå seg. Ein gir frå seg tankar, følelsar, språk ein har inni seg, og deler det med omgivnadene.
Vygotskij meiner og at all utvikling og kunnskap først skjer sosialt, og så individuelt. Utviklinga skjer to gangar og på to plan, først ilag med andre, og så på eiga hand etterpå.
I dagens samfunn er dei sosiokulturelle perspektiva ganske aktuelle. Eg synes sjølv det er ein grei læringsteori, og synes det er viktig at elevane kjem fram i lyset. Eg synes ein bør gjere mest mogleg for å prøve å forstå elevane betre, og korleis dei tenkjer.
søndag 16. november 2008
Konstruktivisme
Utgangspunktet til konstruktivismen er at individet må konstruere kunnskap på eige hand. Dette er i motsetnad til læringsteoriane behaviorisme og kognitivisme som seier at kunnskap skal overførast. Når det gjeld dette er eg mest einig med konstruktivismen, eg meinar at ein må fokusere meir på elevens læring enn på lærarens undervisning. Elevane er ulike individ, ein må bli kjend med elevane og deretter tilrettelegga undervisninga etter deira behov.
Piaget sa at læringsprosessen består av to delprosessar, assimilasjon og akkomodasjon.
Assimilasjon vil seie ”å tilpasse verden til seg sjølv”. La oss seie at eg har eit mentalt skjema om ein ting/ eit emne. Ved assimilering så lærer eg noko nytt som eg knyt til det mentale skjemaet som eg har om den tingen/ det emnet. Eg tolkar informasjonen ut ifrå dei mentale skjema eg har frå før. Dette treng ikkje nødvendigvis vere korrekt informasjon, ein kan tilføre ting som ikkje stemmer til eit mentalt skjema.
Akkomodasjon vil seie ”å tilpasse seg sjølv til verden”. La oss seie at eg lærer noko om ein ting. Så viser det seg at det mentale skjemaet eg hadde om den tingen frå før av var feil, då må eg endre på det mentale skjemaet og tilpasse meg til den nye kunnskapen eg har lært.
Assimilasjon kan skape ubalanse utan at ein er klar over det. Her lærer ein ting slik ein sjølv oppfattar det. Dersom ein ikkje er klar over at det er ubalanse i det ein lærer så blir ein verande på dette nivået. Det er med akkomodasjon at læringa verkeleg startar, for der får ein riktig informasjon.
Piaget sa at læringsprosessen består av to delprosessar, assimilasjon og akkomodasjon.
Assimilasjon vil seie ”å tilpasse verden til seg sjølv”. La oss seie at eg har eit mentalt skjema om ein ting/ eit emne. Ved assimilering så lærer eg noko nytt som eg knyt til det mentale skjemaet som eg har om den tingen/ det emnet. Eg tolkar informasjonen ut ifrå dei mentale skjema eg har frå før. Dette treng ikkje nødvendigvis vere korrekt informasjon, ein kan tilføre ting som ikkje stemmer til eit mentalt skjema.
Akkomodasjon vil seie ”å tilpasse seg sjølv til verden”. La oss seie at eg lærer noko om ein ting. Så viser det seg at det mentale skjemaet eg hadde om den tingen frå før av var feil, då må eg endre på det mentale skjemaet og tilpasse meg til den nye kunnskapen eg har lært.
Assimilasjon kan skape ubalanse utan at ein er klar over det. Her lærer ein ting slik ein sjølv oppfattar det. Dersom ein ikkje er klar over at det er ubalanse i det ein lærer så blir ein verande på dette nivået. Det er med akkomodasjon at læringa verkeleg startar, for der får ein riktig informasjon.
Piaget har og sagt at ein har ein indre motivasjon for å tileigne seg kunnskap, dette blir kalla likevektsprinsippet. Han seier det er ein medfødt indre prosess. Dersom eg får vite at noko eg har gått rundt å trudd ikkje stemmer likevel så får eg ein ubalanse. Likevektsprinsippet seier at når eg får ein slik ubalanse så skapar det motivasjon til at eg vil finne ut kva som er riktig.
fredag 7. november 2008
Kognitiv læringsteori
Dei kognitive teoriane fokuserer på dei indre tankeprosessane. Etter timen vi hadde på onsdag så begynte eg å tenkje litt på korleis hjernen faktisk fungerer. Det er temmeleg utrulege greier, og ikkje så enkelt å forstå seg på.
Hukommelse er og ganske fascinerande. Det at hjernen kan lagre informasjon i kortidsminne og langtidsminne, at den kan hente fram informasjon når du treng den, og at du plutseleg kan komma på noko du eigentleg hadde gløymt heilt ut.
Dei kognitive læringsteoriane deler langtidsminnet inn i tre grupper:
Ferdigheitar- Dette er ting som er blitt automatiserte. For eksempel så trur eg aldri eg kunne gløymt korleis ein syklar eller går, uansett kor lenge det var sidan sist.
Episodisk- Dette er når informasjonen du tar inn blir knytt til noko personleg, når det er noko du sjølv opplever. For eksempel: vi har ei hytta oppe på hardangervidda, og der har eg vore mange gongar. Sjølv om det er lenge sidan sist så kan eg bare lukke igjen auga, og då klarar eg å sjå føre meg akkurat korleis det ser ut.
Semantisk- Dette er kunnskap som er vanskeleg å få tak i. Det er informasjon som blir oppfatta som kjedeleg (det er ofte under denne kategorien skulen kjem innunder).
Her kan vi sjå at det er viktig for oss lærarar å gje elevane noko å hengja kunnskapen på, vi må visa dei parallellar til noko dei allereie kan, og prøva å gjere det kjent og personleg.
Av og til skulle eg ønskje at hjernen hadde ein funksjon der ein bare kunne stenge ute tankar og minner. For det er ikkje bare kjekke minner som kjem innunder det episodiske langtidsminnet. Tragiske og triste hendingar er naturlegvis personlege for dei som er innblanda, og dette er minner som følgjer ein resten av livet. Ein kan ikkje plukke ut dei minna ein vil halde på, dersom noko hamnar innunder den episodiske kategorien så må ein ha dei med seg i hukommelsen.
Hukommelse er og ganske fascinerande. Det at hjernen kan lagre informasjon i kortidsminne og langtidsminne, at den kan hente fram informasjon når du treng den, og at du plutseleg kan komma på noko du eigentleg hadde gløymt heilt ut.
Dei kognitive læringsteoriane deler langtidsminnet inn i tre grupper:
Ferdigheitar- Dette er ting som er blitt automatiserte. For eksempel så trur eg aldri eg kunne gløymt korleis ein syklar eller går, uansett kor lenge det var sidan sist.
Episodisk- Dette er når informasjonen du tar inn blir knytt til noko personleg, når det er noko du sjølv opplever. For eksempel: vi har ei hytta oppe på hardangervidda, og der har eg vore mange gongar. Sjølv om det er lenge sidan sist så kan eg bare lukke igjen auga, og då klarar eg å sjå føre meg akkurat korleis det ser ut.
Semantisk- Dette er kunnskap som er vanskeleg å få tak i. Det er informasjon som blir oppfatta som kjedeleg (det er ofte under denne kategorien skulen kjem innunder).
Her kan vi sjå at det er viktig for oss lærarar å gje elevane noko å hengja kunnskapen på, vi må visa dei parallellar til noko dei allereie kan, og prøva å gjere det kjent og personleg.
Av og til skulle eg ønskje at hjernen hadde ein funksjon der ein bare kunne stenge ute tankar og minner. For det er ikkje bare kjekke minner som kjem innunder det episodiske langtidsminnet. Tragiske og triste hendingar er naturlegvis personlege for dei som er innblanda, og dette er minner som følgjer ein resten av livet. Ein kan ikkje plukke ut dei minna ein vil halde på, dersom noko hamnar innunder den episodiske kategorien så må ein ha dei med seg i hukommelsen.
fredag 17. oktober 2008
Behaviorismen
I bloggen min denne veka så vil eg skriva om kva eg meinar om behaviorismen. Eg vil seie litt om kva eg er einig i, og kva eg er ueinig i.
Behaviorismen har full fokus på det ytre ved menneske. Eg synes og det er viktig å sjå på det ytre, men ikkje bare på det. Etter mi meining må ein finna ein middelveg mellom det indre og det ytre.
Dette med belønning og straff kan jo vere ein god måte til å få elevar til å oppføre seg slik ein vil dei skal. Og dette er noko ein nesten heilt sikkert kjem til å nytta som lærar. Men kor langt skal ein gå? Ein kan ikkje gjere slik at elevane forventar belønning kvar gong dei gjere noko riktig/godt. Korleis kjem dei då til å oppføre seg i samanhengar utanom skulen? Og seinare i livet?
Behaviorismen sitt syn på læring er eg ikkje heilt einig i. Teorien seier at kunnskapen er ferdig og objektiv og skal bare overførast til eleven. Då vil eg ta eit eksempel. Sjå føre deg ein mattematikktime. Eleven lærer at 9*7 er 63. Og då veit eleven at 9*7 er 63, men veit dei kvifor? Det er jo viktig at dei forstår kvifor det er slik, og ikkje bare puggar. Og dersom kunnskap bare skulle bli overført, kor ville vi då vert i dag? Vi er avhengig av utvikling, derfor må ein ta i mot kunnskap og så byggja vidare på denne.
Til slutt vil eg seie at eg er einig i at læraren bør stå litt i sentrum. Elevane må ha ein del rammer rundt seg for at dei skal jobbe godt, men her også til ein viss grad. Det er viktig for sosialiseringsprosessen at elevane lærar seg å arbeida i grupper, og at dei kan samarbeida godt med medelevar.
Behaviorismen har full fokus på det ytre ved menneske. Eg synes og det er viktig å sjå på det ytre, men ikkje bare på det. Etter mi meining må ein finna ein middelveg mellom det indre og det ytre.
Dette med belønning og straff kan jo vere ein god måte til å få elevar til å oppføre seg slik ein vil dei skal. Og dette er noko ein nesten heilt sikkert kjem til å nytta som lærar. Men kor langt skal ein gå? Ein kan ikkje gjere slik at elevane forventar belønning kvar gong dei gjere noko riktig/godt. Korleis kjem dei då til å oppføre seg i samanhengar utanom skulen? Og seinare i livet?
Behaviorismen sitt syn på læring er eg ikkje heilt einig i. Teorien seier at kunnskapen er ferdig og objektiv og skal bare overførast til eleven. Då vil eg ta eit eksempel. Sjå føre deg ein mattematikktime. Eleven lærer at 9*7 er 63. Og då veit eleven at 9*7 er 63, men veit dei kvifor? Det er jo viktig at dei forstår kvifor det er slik, og ikkje bare puggar. Og dersom kunnskap bare skulle bli overført, kor ville vi då vert i dag? Vi er avhengig av utvikling, derfor må ein ta i mot kunnskap og så byggja vidare på denne.
Til slutt vil eg seie at eg er einig i at læraren bør stå litt i sentrum. Elevane må ha ein del rammer rundt seg for at dei skal jobbe godt, men her også til ein viss grad. Det er viktig for sosialiseringsprosessen at elevane lærar seg å arbeida i grupper, og at dei kan samarbeida godt med medelevar.
fredag 10. oktober 2008
Korleis kan ein lærar finna sin ”stil”?
Om ca 4 år er eg (forhåpentlegvis) ein nyutdanna og fersk lærar. Då må eg stå på eigne bein, og eg må jobba med å laga meg ein ”stil” som eg vil bruka i undervisninga.
Men korleis kan ein lærar finna sin eigen ”stil”? Eg meinar det er viktig at ein ikkje følgjer eit eksempel slavisk, men lagar seg noko eige. Alle menneske er forskjellige, derfor er ikkje dette noko ein kan lesa seg til. Det blir ikkje personleg dersom ein bestemmer seg for å ”gå etter boka”, det vil vere noko som passar for nokon av oss, og ikkje for alle.
Dei fleste av oss, det gjeld vertfall meg, har hatt ein lærar ein gong som vi ser litt opp til. Eg har fleire gongar sagt til meg sjølv at ”sånn lærar har eg også lyst til å bli”. Men dette med ”stil” går mykje på kva personlegdom vi har som utgangspunkt. Fordi om ”stilen” til den læraren eg hugsar som ein vellukka lærar fungerer kjempebra for han, så er det ikkje sikkert den gjer det for meg. Det går ikkje an å kopiera ein anna, men ein kan merke seg kva det er han gjer som fungerer så godt, og ta det med seg som eit tips. Det kan vere godt å ha ideal, og det kan fungere som inspirasjon i arbeidet ein driv med.
For å finne sin eigen ”stil” meinar eg at ein må ha sjølvinnsikt. Ein må byggje på dei kvalitetane ein har, og gjere det til noko ein kan ta med seg inn i klasserommet. For at ein lærar skal få respekt frå elevane må han vera trygg på seg sjølv og den ”stilen” han viser i klasserommet.
Eg har sett meg nokre mål om kva eg vil prøva ut i den prosessen der eg skal finna min ”stil”. Eg vil ta med meg alt eg har lært og alt eg har opplevd, og utifrå dette skapa noko eige. Eg synes det er viktig at ein må våge å prøve, og heller ta sjansen på at dette kan resultere i at ein feilar. Slik vil ein få med seg verdifull lærdom.
Men korleis kan ein lærar finna sin eigen ”stil”? Eg meinar det er viktig at ein ikkje følgjer eit eksempel slavisk, men lagar seg noko eige. Alle menneske er forskjellige, derfor er ikkje dette noko ein kan lesa seg til. Det blir ikkje personleg dersom ein bestemmer seg for å ”gå etter boka”, det vil vere noko som passar for nokon av oss, og ikkje for alle.
Dei fleste av oss, det gjeld vertfall meg, har hatt ein lærar ein gong som vi ser litt opp til. Eg har fleire gongar sagt til meg sjølv at ”sånn lærar har eg også lyst til å bli”. Men dette med ”stil” går mykje på kva personlegdom vi har som utgangspunkt. Fordi om ”stilen” til den læraren eg hugsar som ein vellukka lærar fungerer kjempebra for han, så er det ikkje sikkert den gjer det for meg. Det går ikkje an å kopiera ein anna, men ein kan merke seg kva det er han gjer som fungerer så godt, og ta det med seg som eit tips. Det kan vere godt å ha ideal, og det kan fungere som inspirasjon i arbeidet ein driv med.
For å finne sin eigen ”stil” meinar eg at ein må ha sjølvinnsikt. Ein må byggje på dei kvalitetane ein har, og gjere det til noko ein kan ta med seg inn i klasserommet. For at ein lærar skal få respekt frå elevane må han vera trygg på seg sjølv og den ”stilen” han viser i klasserommet.
Eg har sett meg nokre mål om kva eg vil prøva ut i den prosessen der eg skal finna min ”stil”. Eg vil ta med meg alt eg har lært og alt eg har opplevd, og utifrå dette skapa noko eige. Eg synes det er viktig at ein må våge å prøve, og heller ta sjansen på at dette kan resultere i at ein feilar. Slik vil ein få med seg verdifull lærdom.
fredag 3. oktober 2008
Den didaktiske relasjonsmodellen
No skal vi snart ut i praksis igjen, og denne gangen skal vi sjølv leggja opp eit par undervisningstimar. Dette vil nok verta ei utfordring no i byrjinga for oss ferske lærarstudentar, men det vil nok verta enklare etter kvart som ein blir sikrare på seg sjølv og kor ein står.
Etter pedagogikkundervisninga denne veka har eg fått eit inntrykk av at den didaktiske relasjonsmodellen til Bjørndal og Lieberg er ein god rettleiingsmodell å forholda seg til medan ein planlegg undervisningstimar. Eg meiner denne modellen egnar seg godt til å ivareta elevane sine interesser. Det er ein detaljert modell, og den viser veldig godt korleis alt heng saman. At ein liten ting kan verke inn på korleis ei heil økt bør planleggjast. Dette gjer at modellen er dynamisk, noko eg meiner er viktig. Ein lærar må vere dynamisk, då ein må vere forberedt på at ein må gjere endringar i undervisninga si undervegs.
Modellen inneheld seks kategoriar, og understrekar at det ikkje er sjølvsagt kva kategori som kjem først. Ein må sjå på undervisninga som ein heilskap. Ein lærar må vurdere dei ulike kategoriane samtidig, fordi avgjersler rundt ein kategori kan påverke ein anna.
· Mål
· Innhald
· Didaktiske føresetnader (elev- og lærarføresetnader)
· Rammefaktorar
· Læringsaktivitetar
· Vurdering
Mål - Det er veldig viktig at læraren set seg mål for kva han vil oppnå i undervisninga. Dette er viktig for både elevane og læraren slik at dei kan ha noko å strekkja seg mot. Måla for kva elevane skal læra seg i løpet av skuleåret er allereie sett, dei finn du i kunnskapsløftet. Så er det læraren sitt ansvar å porsjonere dette jamt utover skuleåret.
Innhald - Noko av det eg synes er viktigast når innhaldet skal plukkast ut er at det blir gitt tilpassa opplæring til elevane. I nesten alle klassar i landet vil du finna elevar med forskjellige ”behov”. Læraren kan ikkje bare kjøra på med det som står i læreplanen, ein må tilpassa og velja ut stoff ifrå lærebøkene. Eg likte veldig godt dette ”headfittingsprinsippet” som Steinar nemnte i timen, ”hattar som er litt større enn hovudet, passar best”.
Didaktiske føresetnader - Her er det mykje som spelar inn. Eg tykkjer det bør vere sånn at ein lærar skal gjere seg godt kjend med elevane sine. Læringa må tilpassast utifrå blant anna kva alderstrinn elevane er på, kor dei ligg fagleg, sosial bakgrunn og mykje anna. Og det er viktig at ein som lærar veit at dette endrar seg over tid.
Rammefaktorar - Ein lærar har mange rammer å forholda seg til når han planlegg undervisninga. Du har dei formelle rammene, ressursrammene og dei uformelle rammene. Som nyutdanna lærar på ein heilt ny skule kan kanskje dei uformelle rammene vera dei som er vanskelegast å forholda seg til. Dei formelle rammene er ganske klare, og det er noko som er likt over heile landet. Ressursrammene kan kanskje øydeleggje opplegget ditt for ein time. Dersom du f. eks hadde tenkt å bruka eit bestemt rom, men det viste seg å vera oppteke, så kan du jo vere tidleg ute og reservera det til neste gong. Men dei uformelle rammene er ikkje alltid like klare. Og det kan ta litt tid før ein lære seg til kva som er ”skulekoden” på akkurat den skulen.
Læringsaktivitetar – Det finnes ikkje noko fasitsvar på kva som er den beste læremetoden. Eg tykkjer det er viktig å variera læringsaktivitetane, og kanskje la elevane få kome med forslag til metodar. Eg tykkjer også at det er viktig med tilpassa opplæring, for ingen elevar er like. Alle arbeidsmåtar har både svake og sterke sider, nettopp derfor er det viktig med variasjon.
Vurdering - vurdering er ei ganske stor oppgåve for læraren. Har han nådd målet sitt? Korleis?/ kvifor ikkje? Her og er det viktig å tenkje tilpassa opplæring. Det kan vere like bra prestasjon av ein elev å få karakteren 3 på ein prøve, som det er for ein anna elev å få 5 på same prøven. Igjen er det viktig å kjenne elevane sine, og rose dei når du veit dei har oppnådd noko som er bra for den einskilde eleven, sjølv om det kanskje var det lågaste resultatet i klassen.
Etter pedagogikkundervisninga denne veka har eg fått eit inntrykk av at den didaktiske relasjonsmodellen til Bjørndal og Lieberg er ein god rettleiingsmodell å forholda seg til medan ein planlegg undervisningstimar. Eg meiner denne modellen egnar seg godt til å ivareta elevane sine interesser. Det er ein detaljert modell, og den viser veldig godt korleis alt heng saman. At ein liten ting kan verke inn på korleis ei heil økt bør planleggjast. Dette gjer at modellen er dynamisk, noko eg meiner er viktig. Ein lærar må vere dynamisk, då ein må vere forberedt på at ein må gjere endringar i undervisninga si undervegs.
Modellen inneheld seks kategoriar, og understrekar at det ikkje er sjølvsagt kva kategori som kjem først. Ein må sjå på undervisninga som ein heilskap. Ein lærar må vurdere dei ulike kategoriane samtidig, fordi avgjersler rundt ein kategori kan påverke ein anna.
· Mål
· Innhald
· Didaktiske føresetnader (elev- og lærarføresetnader)
· Rammefaktorar
· Læringsaktivitetar
· Vurdering
Mål - Det er veldig viktig at læraren set seg mål for kva han vil oppnå i undervisninga. Dette er viktig for både elevane og læraren slik at dei kan ha noko å strekkja seg mot. Måla for kva elevane skal læra seg i løpet av skuleåret er allereie sett, dei finn du i kunnskapsløftet. Så er det læraren sitt ansvar å porsjonere dette jamt utover skuleåret.
Innhald - Noko av det eg synes er viktigast når innhaldet skal plukkast ut er at det blir gitt tilpassa opplæring til elevane. I nesten alle klassar i landet vil du finna elevar med forskjellige ”behov”. Læraren kan ikkje bare kjøra på med det som står i læreplanen, ein må tilpassa og velja ut stoff ifrå lærebøkene. Eg likte veldig godt dette ”headfittingsprinsippet” som Steinar nemnte i timen, ”hattar som er litt større enn hovudet, passar best”.
Didaktiske føresetnader - Her er det mykje som spelar inn. Eg tykkjer det bør vere sånn at ein lærar skal gjere seg godt kjend med elevane sine. Læringa må tilpassast utifrå blant anna kva alderstrinn elevane er på, kor dei ligg fagleg, sosial bakgrunn og mykje anna. Og det er viktig at ein som lærar veit at dette endrar seg over tid.
Rammefaktorar - Ein lærar har mange rammer å forholda seg til når han planlegg undervisninga. Du har dei formelle rammene, ressursrammene og dei uformelle rammene. Som nyutdanna lærar på ein heilt ny skule kan kanskje dei uformelle rammene vera dei som er vanskelegast å forholda seg til. Dei formelle rammene er ganske klare, og det er noko som er likt over heile landet. Ressursrammene kan kanskje øydeleggje opplegget ditt for ein time. Dersom du f. eks hadde tenkt å bruka eit bestemt rom, men det viste seg å vera oppteke, så kan du jo vere tidleg ute og reservera det til neste gong. Men dei uformelle rammene er ikkje alltid like klare. Og det kan ta litt tid før ein lære seg til kva som er ”skulekoden” på akkurat den skulen.
Læringsaktivitetar – Det finnes ikkje noko fasitsvar på kva som er den beste læremetoden. Eg tykkjer det er viktig å variera læringsaktivitetane, og kanskje la elevane få kome med forslag til metodar. Eg tykkjer også at det er viktig med tilpassa opplæring, for ingen elevar er like. Alle arbeidsmåtar har både svake og sterke sider, nettopp derfor er det viktig med variasjon.
Vurdering - vurdering er ei ganske stor oppgåve for læraren. Har han nådd målet sitt? Korleis?/ kvifor ikkje? Her og er det viktig å tenkje tilpassa opplæring. Det kan vere like bra prestasjon av ein elev å få karakteren 3 på ein prøve, som det er for ein anna elev å få 5 på same prøven. Igjen er det viktig å kjenne elevane sine, og rose dei når du veit dei har oppnådd noko som er bra for den einskilde eleven, sjølv om det kanskje var det lågaste resultatet i klassen.
torsdag 25. september 2008
Pedagogiske grunnsyn
Denne veka har vi lært litt om ulike pedagogiske grunnsyn, og blogginnlegget denne veka skal handle om kor eg står med tanke på pedagogisk grunnsyn. Men kva er eigentleg eit pedagogisk grunnsyn? Eg har lært at det er ”dei ideane og oppfatningane som ligg i botn for dine pedagogiske handlingar”. Eg tykkjer det er vanskeleg å ta stilling til dette så tidleg, då eg føler eg ikkje har nok bakgrunn eller kunnskap om dette ennå. Foreløpig føler eg at eg er både einig og ueinig i fleire pedagogiske grunnsyn.
Dei psykologiske retningane eg har teke utgangspunkt i for å finna ut kor eg står er:
*Psykoanalysen
*Behaviorisme
*Humanistisk psykologi
*Økologisk eller systemperspektiv
Psykoanalysen - Eg er einig i det at underbevisstheita spelar ei stor rolle i ein persons psyke. Minner må ikkje fortrengjast, ein kan ta lærdom av dei. Eg er og einig i at årsakene til problem bør avdekkjast, slik at dei kan bearbeidast. Men psykoanalysen har lite rom for fri vilje, og altså eit heller pessimistisk menneskesyn. Dette er eg ikkje einig i.
Behaviorismen - Her blir det fokusert på det ytre, eg er einig i at det er viktig, men meiner og at ein ikkje bare kan gjere det. Ein må finne ein balanse mellom dei indre og usynlege kognitive prosessar, og den ytre observerbare åtferda. Eg er einig i at miljøet er med og formar mennesket, men til ein viss grad. I behaviorismen blir menneskesynet ofte vurdert som negativt, og det er ikkje eg einig i.
Humanistisk Psykologi – Eg trur dette er den psykologiske retninga som inneheld mest verdiar som eg er einig i. Den humanistiske psykologien har det humane, det menneskelege i sentrum. Retninga har eit positivt menneskesyn, og seier at mennesket er frå fødselen av godt, fritt og ansvarleg. Det er og viktig at det blir lagt vekt på menneskets grunnleggjande behov, og på positiv sjølvkjensle. Teorien er i stor grad framtidsorientert. Det blir ikkje lagt vekt på fortida, men det er fokus på framtidig handling. Eg tykkjer det er viktig å tenkje litt på fortida og.
Økologisk eller systemperspektiv - I denne teorien er kontekst svært sentralt, det vil seie at alt heng i hop med noko anna. Det blir og lagt vekt på at om ein del blir skada, kan det ramma heile systemet. Eg er til dels einig i dette. Dersom eit barn har problem i heimen sin, kan dette få konsekvensar på skulen, som igjen kan påverke relasjonar barnet har til andre menneske.
Så eg vil seie at mitt pedagogiske grunnsyn er ein god blanding av forskjellige retningar, og at det er under stadig utvikling.
Dei psykologiske retningane eg har teke utgangspunkt i for å finna ut kor eg står er:
*Psykoanalysen
*Behaviorisme
*Humanistisk psykologi
*Økologisk eller systemperspektiv
Psykoanalysen - Eg er einig i det at underbevisstheita spelar ei stor rolle i ein persons psyke. Minner må ikkje fortrengjast, ein kan ta lærdom av dei. Eg er og einig i at årsakene til problem bør avdekkjast, slik at dei kan bearbeidast. Men psykoanalysen har lite rom for fri vilje, og altså eit heller pessimistisk menneskesyn. Dette er eg ikkje einig i.
Behaviorismen - Her blir det fokusert på det ytre, eg er einig i at det er viktig, men meiner og at ein ikkje bare kan gjere det. Ein må finne ein balanse mellom dei indre og usynlege kognitive prosessar, og den ytre observerbare åtferda. Eg er einig i at miljøet er med og formar mennesket, men til ein viss grad. I behaviorismen blir menneskesynet ofte vurdert som negativt, og det er ikkje eg einig i.
Humanistisk Psykologi – Eg trur dette er den psykologiske retninga som inneheld mest verdiar som eg er einig i. Den humanistiske psykologien har det humane, det menneskelege i sentrum. Retninga har eit positivt menneskesyn, og seier at mennesket er frå fødselen av godt, fritt og ansvarleg. Det er og viktig at det blir lagt vekt på menneskets grunnleggjande behov, og på positiv sjølvkjensle. Teorien er i stor grad framtidsorientert. Det blir ikkje lagt vekt på fortida, men det er fokus på framtidig handling. Eg tykkjer det er viktig å tenkje litt på fortida og.
Økologisk eller systemperspektiv - I denne teorien er kontekst svært sentralt, det vil seie at alt heng i hop med noko anna. Det blir og lagt vekt på at om ein del blir skada, kan det ramma heile systemet. Eg er til dels einig i dette. Dersom eit barn har problem i heimen sin, kan dette få konsekvensar på skulen, som igjen kan påverke relasjonar barnet har til andre menneske.
Så eg vil seie at mitt pedagogiske grunnsyn er ein god blanding av forskjellige retningar, og at det er under stadig utvikling.
torsdag 11. september 2008
Observasjon i skulekvardagen
Neste veke skal vi endeleg ut i praksis. Dette er noko eg har sett fram til lenge, og eg har forhåpningar om ei kjekk veke med mange nye og lærerike opplevingar. I pedagogikken denne veka har vi blant anna lært om korleis vi skal observere når vi er rundt på skulane. Observasjon er veldig viktig som grunnlag når vi skal prøve å tolke det nokon andre uttrykkjer på ein korrekt måte. Det er lett for at det oppstår mistolkingar, derfor må ein observera slik at ein kan skildra det ein faktisk ser, og ikkje det ein trur ein ser. Ein må vera forsiktig med å trekkja konklusjonar som kan få negative verknader. Sjølv om det i desse timane i hovudsak dreidde seg om korleis ein skal observera elevane ute i klassane, så er det viktig å tenkje over dette også i kvardagen.
Noko av det eg hugsar best i frå pedagogikken denne veka, er ordet persepsjon. Persepsjonsprosessen handlar om at du lagar deg ei meining utifrå det du har sansa. Til dømes: La oss seie at ein person som heiter Ola tidlegare har gitt deg negative erfaringar. Når du i seinare tid høyrer namnet Ola, så vil du automatisk knytte dette namnet til noko negativt. Dette kan vere litt ”farleg”, for det blir lett føre å setje folk i båsar.
Neste veke skal vi endeleg ut i praksis. Dette er noko eg har sett fram til lenge, og eg har forhåpningar om ei kjekk veke med mange nye og lærerike opplevingar. I pedagogikken denne veka har vi blant anna lært om korleis vi skal observere når vi er rundt på skulane. Observasjon er veldig viktig som grunnlag når vi skal prøve å tolke det nokon andre uttrykkjer på ein korrekt måte. Det er lett for at det oppstår mistolkingar, derfor må ein observera slik at ein kan skildra det ein faktisk ser, og ikkje det ein trur ein ser. Ein må vera forsiktig med å trekkja konklusjonar som kan få negative verknader. Sjølv om det i desse timane i hovudsak dreidde seg om korleis ein skal observera elevane ute i klassane, så er det viktig å tenkje over dette også i kvardagen.
Noko av det eg hugsar best i frå pedagogikken denne veka, er ordet persepsjon. Persepsjonsprosessen handlar om at du lagar deg ei meining utifrå det du har sansa. Til dømes: La oss seie at ein person som heiter Ola tidlegare har gitt deg negative erfaringar. Når du i seinare tid høyrer namnet Ola, så vil du automatisk knytte dette namnet til noko negativt. Dette kan vere litt ”farleg”, for det blir lett føre å setje folk i båsar.
fredag 5. september 2008
Kvifor eg vil bli lærar, og kva eg tykkjer om læraren sine mange oppgåver
Kvifor vil eg bli lærar? Jo det er eit spørsmål eg har tenkt ein del på i det siste. Eg bestemte meg ganske seint for kva eg skulle studera etter vidaregåande. Eg vurderte både politiskule, juss og barnevernspedagog, men så enda eg altså opp på lærarlinja.
Den siste tida har eg tenkt ein del og studert læraryrket litt nærare i saumane, og eg blir meir og meir sikker på at dette er noko for meg. Eg er ein person som likar å vere sosial, og omgås stort sett andre menneske heile tida. Eg likar utfordringar, og synes det er kjekt når eg kan gjere noko for å hjelpe andre. I tillegg er eg ein person som er oppteken av å ha orden rundt meg, og det kan vere ein viktig eigenskap å ta med seg inn i eit klasserom. Ein anna viktig grunn til at eg valte lærarlinja er at eg synes det er kjekt å omgås barn og ungdom. Eg trur og at min eigen erfaring i grunnskulen har mykje å seie for valet mitt. Eg har vore svært heldig med mine lærarar både på barneskule, ungdomsskule og vidaregåande. Og eg har heile tida opplevd skulemiljøet som noko kjekt og spanande.
Det å få følgje ein klasse over fleire trinn og sjå utviklinga til elevane, det ser eg for meg at må vere noko av det mest givande i jobben som lærar. Skulen er utan tvil ein del av sosialiseringsprosessen, og dette er meir aktuelt i dag enn det nokon gong har vore før. Tidlegare var det mest fokus på det faglege og på disiplin, medan i dag får læraren stadig fleire oppgåver som går på oppseding og omsorg for elevane. Eit eksempel på dette er det den norske forfattaren og lektoren Inge Eidsvåg seier er lærarens ”Ti Bod”:
1. Du skal kunna og vera glad i faga dine
2. Du skal vera glad i forteljingar
3. Du skal vera nærverande
4. Du skal sjå elevane
5. Du skal vera glad i elevane dine
6. Du skal ha forventningar og stille krav til deg sjølv og elevane dine
7. Du skal ofte ha med deg noko nytt
8. Du skal bidra til trivnad og utvikling i kollegiet
9. Du skal bidra til samtalar om skulen si samfunns politiske rolla
10. Du skal våga å vera lærar
Eg vil avslutte med å seie at eg gleder meg veldig til å komma ut i arbeidslivet. Det eg vil oppnå som lærar er å kunna sjå tilbake på eit avslutta skuleår med god samvit, og sjå at kvar enkelt elev eg har ansvar for har utvikla seg i riktig retning, og oppnådd det dei har moglegheit til.
Det er heller ikkje til å stikka under ein stol at læraryrket er eit familievennleg yrke, og akkurat det er viktig for meg. Med ideelle arbeidstider når det eingong blir sånn at eg skal ha familie og heim å ta meg av=)
Kvifor vil eg bli lærar? Jo det er eit spørsmål eg har tenkt ein del på i det siste. Eg bestemte meg ganske seint for kva eg skulle studera etter vidaregåande. Eg vurderte både politiskule, juss og barnevernspedagog, men så enda eg altså opp på lærarlinja.
Den siste tida har eg tenkt ein del og studert læraryrket litt nærare i saumane, og eg blir meir og meir sikker på at dette er noko for meg. Eg er ein person som likar å vere sosial, og omgås stort sett andre menneske heile tida. Eg likar utfordringar, og synes det er kjekt når eg kan gjere noko for å hjelpe andre. I tillegg er eg ein person som er oppteken av å ha orden rundt meg, og det kan vere ein viktig eigenskap å ta med seg inn i eit klasserom. Ein anna viktig grunn til at eg valte lærarlinja er at eg synes det er kjekt å omgås barn og ungdom. Eg trur og at min eigen erfaring i grunnskulen har mykje å seie for valet mitt. Eg har vore svært heldig med mine lærarar både på barneskule, ungdomsskule og vidaregåande. Og eg har heile tida opplevd skulemiljøet som noko kjekt og spanande.
Det å få følgje ein klasse over fleire trinn og sjå utviklinga til elevane, det ser eg for meg at må vere noko av det mest givande i jobben som lærar. Skulen er utan tvil ein del av sosialiseringsprosessen, og dette er meir aktuelt i dag enn det nokon gong har vore før. Tidlegare var det mest fokus på det faglege og på disiplin, medan i dag får læraren stadig fleire oppgåver som går på oppseding og omsorg for elevane. Eit eksempel på dette er det den norske forfattaren og lektoren Inge Eidsvåg seier er lærarens ”Ti Bod”:
1. Du skal kunna og vera glad i faga dine
2. Du skal vera glad i forteljingar
3. Du skal vera nærverande
4. Du skal sjå elevane
5. Du skal vera glad i elevane dine
6. Du skal ha forventningar og stille krav til deg sjølv og elevane dine
7. Du skal ofte ha med deg noko nytt
8. Du skal bidra til trivnad og utvikling i kollegiet
9. Du skal bidra til samtalar om skulen si samfunns politiske rolla
10. Du skal våga å vera lærar
Eg vil avslutte med å seie at eg gleder meg veldig til å komma ut i arbeidslivet. Det eg vil oppnå som lærar er å kunna sjå tilbake på eit avslutta skuleår med god samvit, og sjå at kvar enkelt elev eg har ansvar for har utvikla seg i riktig retning, og oppnådd det dei har moglegheit til.
Det er heller ikkje til å stikka under ein stol at læraryrket er eit familievennleg yrke, og akkurat det er viktig for meg. Med ideelle arbeidstider når det eingong blir sånn at eg skal ha familie og heim å ta meg av=)
torsdag 28. august 2008
Ein lærar eg hugsar godt
Dei siste dagane har eg gått og tenkt litt på kva lærarar eg har hatt opp gjennom tidene, og kven av dei eg hugsar best. Eg synes sjølv eg har vore heldig og hatt mange gode lærarar både på barneskulen, ungdomsskulen og vidaregåande. Kanskje dette har vore med og inspirert meg til å velje læraryrket? Men eg har no kome fram til at den som har gjort størst inntrykk på meg var ein biologilærar eg hadde på vidaregåande. Han var ein lærar som såg kvar einskild elev i klassen, og sjølv om einaste faget eg hadde han i var biologi så vart han den eg gjekk til dersom det skulle vere noko. Han ordna alltid opp, uansett kva det skulle vere.
Noko av det som gjorde han til eit forbilde av ein lærar var at han var så strukturert. Han var alltid godt førebudd til timane, var kjapp med å rette prøvar, og han var flink til å læra i frå seg. Det som var litt spesielt var at vi verkeleg kunne sjå forskjell på innsatsen elevane gjorde i hans timar, i forhold til timane i dei andre faga. Han var så respektert at alle hadde lyst å gjere det godt på prøvane, og det vart nesten slik at vi var redde for å ”skuffa” han dersom vi gjorde det dårleg på ein prøve.
Ein anna eigenskap som er vesentleg å trekkje fram som grunn til at eg valte å skriva om denne læraren er at han brenn verkeleg for faget sitt. Ein gong i veka hadde han ekstratimar med dei som ville i fritimane hans, og det gav oss eit inntrykk av at våre karakterar og vår forståing for faget var veldig viktig for han, sidan han hadde timar med oss der han ikkje fekk betaling.
Eg vil avslutte med å seie at dette er ein lærar som har gjort sterkt inntrykk på meg, og eg trur aldri eg kjem til å gløyme han. Han er eit stort førebilete for meg som vil bli lærar.
Dei siste dagane har eg gått og tenkt litt på kva lærarar eg har hatt opp gjennom tidene, og kven av dei eg hugsar best. Eg synes sjølv eg har vore heldig og hatt mange gode lærarar både på barneskulen, ungdomsskulen og vidaregåande. Kanskje dette har vore med og inspirert meg til å velje læraryrket? Men eg har no kome fram til at den som har gjort størst inntrykk på meg var ein biologilærar eg hadde på vidaregåande. Han var ein lærar som såg kvar einskild elev i klassen, og sjølv om einaste faget eg hadde han i var biologi så vart han den eg gjekk til dersom det skulle vere noko. Han ordna alltid opp, uansett kva det skulle vere.
Noko av det som gjorde han til eit forbilde av ein lærar var at han var så strukturert. Han var alltid godt førebudd til timane, var kjapp med å rette prøvar, og han var flink til å læra i frå seg. Det som var litt spesielt var at vi verkeleg kunne sjå forskjell på innsatsen elevane gjorde i hans timar, i forhold til timane i dei andre faga. Han var så respektert at alle hadde lyst å gjere det godt på prøvane, og det vart nesten slik at vi var redde for å ”skuffa” han dersom vi gjorde det dårleg på ein prøve.
Ein anna eigenskap som er vesentleg å trekkje fram som grunn til at eg valte å skriva om denne læraren er at han brenn verkeleg for faget sitt. Ein gong i veka hadde han ekstratimar med dei som ville i fritimane hans, og det gav oss eit inntrykk av at våre karakterar og vår forståing for faget var veldig viktig for han, sidan han hadde timar med oss der han ikkje fekk betaling.
Eg vil avslutte med å seie at dette er ein lærar som har gjort sterkt inntrykk på meg, og eg trur aldri eg kjem til å gløyme han. Han er eit stort førebilete for meg som vil bli lærar.
Abonner på:
Innlegg (Atom)
